رسیدن انسان به درجات بالاى معنوى، شرایطى دارد که یکى از آنها انفاق کردن از اموالى است که مورد علاقه انسان است و علاقه انسان به خداوند آن گاه روشن مى شود که، ثروتى را که مورد علاقه شدید اوست در راه خدا انفاق کند.

نظر اسلام درباره وام و قرض‏ الحسنه چیست؟

اولًا: اسلام، وام و قرض دادن به دیگران را وام و قرض‏ دادن به خدا مى‏داند و براى آن پاداشى چند برابر قرار داده است. «من ذا الذى یقرض اللّه قرضاً حسناً فیضاعفه له أضعافاً کثیرهً و اللّه یقبض و یبسط» (بقره، ۲۴۵)

ثانیاً: در تفاسیر براى قرض الحسنه شروطى بیان شده است، از جمله:

۱٫ از مال حلال باشد.
۲٫ سالم باشد.
۳٫ براى مصرف ضرورى باشد.
۴٫ بى‏منّت باشد.
۵٫ بى‏ریا باشد.
۶٫ مخفیانه باشد.
۷٫ با عشق و ایثار پرداخت شود.
۸٫ سریع پرداخت شود.
۹٫ قرض دهنده خداوند را بر این توفیق شکرگزار باشد.
۱۰٫ آبروى گیرنده حفظ شود.

رسیدن انسان به درجات بالاى معنوى، شرایطى دارد که یکى از آنها انفاق کردن از اموالى است که مورد علاقه انسان است. علاقه انسان به خداوند آن گاه روشن مى شود که، ثروتى را که مورد علاقه شدید اوست در راه خدا انفاق کند
انتخاب بهترین چیزها براى صدقه
رسیدن انسان به درجات بالاى معنوى، شرایطى دارد که یکى از آنها انفاق کردن از اموالى است که مورد علاقه انسان است. علاقه انسان به خداوند آن گاه روشن مى شود که، ثروتى را که مورد علاقه شدید اوست در راه خدا انفاق کند. خداوند متعال در آغاز جزء چهارم قرآن مى فرماید: (لَن تَنَالُوا البِّرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَیْء فَإِنَّ اللهَ بِهِ عَلِیمٌ); هرگز به نیکوکارى نمى رسید، مگر اینکه آنچه را که دوست دارید انفاق کنید و آنچه انفاق مى کنید خداوند از آن با خبر است. (آل عمران (۳)، آیه ۹۲)

صاحب مجمع البیان در ذیل آیه شریفه این جریان را بیان کرده است:

هنگامى که آیه مذکور نازل شده، یکى از یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله) به نام ابوطلحه انصارى، باغ بسیار زیبایى در مدینه داشت و این باغ را در میان بستگان خود تقسیم کرد و پیامبر(صلى الله علیه وآله)درباره او فرمود: آفرین بر تو، آفرین بر تو، این ثروتى است که براى تو سودمند خواهد بود.

صدقه باید از مال حلال باشد
خداوند سبحان در سوره بقره مى فرماید: (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُم مِنَ الاَْرْضِ وَلاَ تَیَمَّمُوا الْخَبِیثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ); اى کسانى که ایمان آورده اید، از اموال پاکیزه خود که به دست آورده اید و از آنچه از زمین براى شما رویاندیم، انفاق کنید و به سراغ قسمت هاى ناپاک آن نروید تا از آن انفاق کنید. (بقره (۲)، آیه ۲۶۷)

در تفسیر مجمع البیان در شأن نزول آیه شریفه چنین آمده است:

از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که این آیه درباره جمعى نازل شد که ثروت هایى از طریق رباخوارى در زمان جاهلیت جمع آورى کرده بودند، و از آن در راه خدا انفاق مى کردند. خداوند آنها را از این کار نهى کرد و دستور داد از اموال پاک و حلال انفاق کنند.

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: زکات، صدقه، حج و عمره از مال حرام قبول نمى شود. (سفینه البحار، ج ۲، ص ۲۴)

در این قسمت این نوشتار را با دو پرسش و پاسخ در این مورد ادامه می دهیم:

آیه الله مکارم شیرازی(دام ظله):
سوال: عموماً در منازل پول خرد به عنوان صدقه کنار گذاشته می شود. گروهی بیان می دارند که حتماً باید این پول خرد صدقه داده شود و حق عوض کردن پول را نداریم و در صورتی که پول جابجا شود مشکل دارد. آیا این مسأله صحیح می باشد؟

جواب: تعویض صدقات با پول دیگر در صورتی که کسری در آن نشود اشکالی ندارد.

 آیه الله خامنه ای (دام ظله):
سوال: وظیفه انسان در برابر گدایانى که در برابر دیگران دست دراز مى‏کنند و زندگى خود را با گدایى اداره مى‏نمایند چیست؟ آیا کمک به آنان جایز است؟

جواب: سعى کنید صدقات را به فقرایى که متدیّن و عفیف هستند بدهید.

منابع:

کتاب رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی، حسنعلی احمدی

سایت شیعه سرچ

پرسش و پاسخهاى قرآنى(ج‏۱)، محسن قرائتی

پایگاه اطلاع رسانی مراجع عظام: خامنه ای و مکارم شیرازی(دام ظلهم)